Ik krijg veel vragen in mijn inbox over het gebruik van kruiden in tijden van Corona, griep en verkoudheid. Ik heb de meest gestelde vragen en antwoorden hier gebundeld:
Vraag 1: Ik voel me angstig door alles wat er gebeurt, zijn er kruiden die me hierbij kunnen helpen?
Het zijn hele bizarre tijden. We worden overspoeld met informatie en kunnen ons er haast niet voor afsluiten. We moeten vaak geliefde familie missen, of in sommige gevallen zijn er naaste ziek of erger. We weten niet hoelang de restricties nog gelden en zijn met z’n alle in een vreemde situatie terecht gekomen. Niet iedereen kan goed omgaan met situaties als deze. Je kunt meer stress ervaren dan anders, slecht slapen of veel angstige dromen hebben. Sommige mensen voelen zich erg angstig. Ik adviseer je om te blijven praten met mensen om je heen. Reik uit wanneer je hulp nodig hebt en wanneer je je eenzaam voelt.
Er zijn ook kruiden die kunnen helpen in tijden van stress en angst. We noemen deze groep de adaptogenen. Adaptogenen zorgen voor herstel van de balans in tijden van stress. Kruiden die in deze groep horen zijn bijvoorbeeld: Rhodiola, Ashwagandha en Panax ginseng. Ze werken ondersteund op de bijnieren, schildklier en thymus en verhogen het aanpassingsvermogen aan chemische, fysieke, biologische en psychologische stressoren. Vaak hebben deze kruiden ook een algemeen versterkend effect voor het lichaam (tonicum). Een persoonlijk advies over welk kruid of kruidenpreparaat nu het beste bij jou past geef ik je graag. Mail bij vragen naar deaardvrouw@gmail.com of stuur me een persoonlijk bericht via Instagram of Facebook.
Vraag 2: Wat biedt de natuur ons momenteel aan wilde kruiden die ons kunnen ondersteunen?
De natuur is een schatkamer aan gezondheidsbevorderende kruiden, zeker in de lente! Omdat deze vraag heeeel vaak werd gesteld zullen er komende week een aantal recepten volgen met deze kruiden. Dit zijn de kruiden die nu volop te vinden te zijn:
BRANDNETEL (Urtica dioica/urens): Een echt superfood als je het mij vraagt. Een kopje thee is er makkelijk van gezet, maar brandnetel is veelzijdiger dan alleen het kopje thee. Verwerk hem in een omeletje, maak er een pesto van (eerst blancheren), brandnetel is heerlijk als roerbakgroenten of maak een brandnetelsoep. Brandnetel is zeer rijk aan vitamine (C, B, E, K) en mineralen (ijzer, silicium, calcium, kaliumzouten, magnesium, zink, en meer…). Brandnetel werkt bloedzuiverend, ontzuurd het lichaam, werkt vochtafdrijvend zonder verlies aan mineralen, is ontstekingswerend, verbetert de immuniteit en zo kan ik nog wel even doorgaan…
PAARDENBLOEM (Taraxacum Officinale): Bitter in de mond houdt het lijf gezond! Paardenbloem is rijk aan bitterstoffen. Daarnaast bevat het blad van de paardenbloem heel veel mineralen. Bitterstoffen ondersteunen en stimuleren (onder andere) de werking van onze lever. De lever is 1 van onze belangrijktse organen. Belangrijke functies van de lever zijn: 1. productie van belangrijke eiwitten 2. productie en opslag van energie en brandstoffen 3. verwerking en afvoer van afvalstoffen. Je zou heel kort door de bocht kunnen zeggen: wanneer je lever niet lekker functioneert, heeft dat consequenties voor vrijwel alle processen in je lichaam, inclusief je immuunsysteem. Ondersteunen die lever dus! Alle delen van de paardenbloem zijn eetbaar, ook de wortel. En die bevat naast bitterstoffen ook inuline. En dat is dan weer heel gezond voor je darmflora… Juist, je snapt hem 😉
GROVE DEN (Pinus sylvestris): We moeten zoveel mogelijk thuis blijven en helaas beschikt niet iedereen over een dennenboom in zijn of haar achtertuin. Mocht je de deur uit moeten en kom je toevallig langs een den neem dan wat knoppen en naalden mee! De knoppen van de den bevatten heilzame inhoudstoffen. De etherische olie, bitterstoffen, harsen en suikers bevorderen het ophoesten van slijm en hebben een (milde) infectiewerende werking op de luchtwegen. De naalden bevatten bovendien veel vitamine C. Je kunt er een thee van zetten of je maakt eenvoudig een hoestsiroop door dennenknoppen met een flinke hoeveelheid suiker in een pot te doen. De suiker ontrekt vocht plus de inhoudstoffen uit de knoppen. Ben je (ook) niet zo van de suiker? Dan stop je de knoppen gewoon in de honingpot 😀
SMALLE WEEGBREE (Plantago Lanceolata): Mijn lievelingskruid! Eigenlijk is dit kruid het hele jaar door te vinden, toch geef ik de voorkeur aan de malse jonge blaadjes in de lente. Met zijn wortels pompt de weegbree veel mineralen uit de grond zo, hupsakee op je bordje. Dit kruid is heel veelzijdig toe te passen, maar ik zal me hier voor nu beperken tot de luchtwegen. Naast de mineralen bevat dit kruid ook veel slijmstoffen die verzachtend werken op (onder andere) de luchtwegen. Dankzij een fantastische cocktail aan inhoudstoffen is dit kruid echt een tonicum voor de luchtwegen. Of het nu gaat om een bacteriële infectie, virale infectie of irritatie door een allergie, this is your guy!
DUIZENDBLAD (Achillea millefolium): Rijk aan bitterstoffen en wat veel mensen niet weten is dat de werking veel overeenkomsten heeft met die van kamille. Een kleine kanttekening heeft hij wel: Niet gebruiken tijdens de zwangerschap.
Nog wat extra kruiden:
DASLOOK Zo onwijs lekker en zo onwijs gezond is dit kruid! Je maakt er heerlijke pesto’s van. Dit kruid staat alleen niet bij iedereen in de tuin of is 1-2-3 te vinden in het bos. Bovendien lijkt hij erg op het blad van het lelietje van dalen en de Herfstijloos en dat blad is NIET eetbaar. Opletten dus.
HONDSDRAF (Glechoma hederacea): Qua inhoudstoffen en werking zou je hem kunnen vergelijken met de smalle weegbree alleen is de werking een stuk minder. Hondsdraf is licht giftig, daarom in kleine hoeveelheden gebruiken en niet dagelijks.
MADELIEFJE (Bellis perennis): Dit schattige bloempje zie je nu overal. Hoewel de werking van niet heel sterk is, wil ik hem jullie niet onthouden. Het madeliefje werkt licht slijmoplossend, bloedzuiverend en urinedrijvend. Een leuk eetbaar bloemetje om je salade op te vrolijken.
Jonge blaadjes van de BERK (Betula pendula) werken bloedzuiverend en urinedrijvend.
Wortel van de eenjarige TEUNISBLOEM bevat veel inuline. Inuline is een prebiotica, voeding voor je darmflora dus!
Knopjes van de ZWARTE BES werken bloedzuiverend en urindrijvend.
De bloemen van de PAARSE DOVENETELl maken van je gerecht een vrolijk feestje.
Vraag 3: Gebruik jij supplementen om je weerstand te ondersteunen? En zo ja, welke?
Ja! die gebruik ik. Op dit moment neem ik vitamine C, Spirulina, vitamine D (combi met vitamine K) en 3x daags een Echinacea tinctuur.
Vraag 4: Ik ben verkouden, heb keelpijn en hoest, welke kruiden raad je aan?
Allereerst wil ik je vragen om de richtlijnen van het RIVM op te volgen bij deze klachten. De een wordt levensbedreigend ziek van het virus terwijl de ander met dezelfde besmetting nauwelijks klachten ervaart. We weten nog heel weinig over Covid 19. Een verkoudheid zou een besmetting met het Corona virus kunnen zijn, het is belangrijk om besmetting met andere te vermijden en dus thuis te blijven. Neem bij vragen over je gezondheid contact op met je huisarts. En tegelijkertijd kan ik je kruiden adviseren bij bovenstaande klachten, maar blijf alert.
Bij een virale infectie (zoals een verkoudheid of een griep) adviseer ik kruiden als de vlier (Sambucus nigra) en de Rode zonnehoed (Echinacea purpurea/angustifolia). Deze kruiden hebben hele bijzondere inhoudstoffen die ons immuunsysteem stimuleert en in opperste staat van paraatheid brengt. Ook hinderen deze kruiden (ieder op hun eigen manier) de eiwitsynthese die het virus nodig heeft om zich voor te planten en zich te vermenigvuldigen door lichaam.
Van de vlier kun je hier de bloesem gebruiken in de vorm van thee of tinctuur. Ook kun je van de vlier het bessensap gebruiken, deze bevatten ook nog eens een grote hoeveelheid vitamine C. Van de rode zonnehoed gebruik je bij voorkeur een combinatie tinctuur van de Echinacea angustifolia en de purpurea. Het is wetenschappelijk bewezen dat de ziekteduur bij griep met bijna de helft wordt gekort.
Een fikse neusverkoudheid is vervelend, maar zolang het slijm lekker los zit is er weinig aan de hand. Het wordt wel vervelend wanneer je holtes verstopt raken. Hoofdpijn en oorpijn zijn vaak het gevolg. Stomen met kamille, oregano en tijm kan verlichting geven. De etherische oliën in deze kruiden hebben een antibacteriële werking op het slijmvlies. Een pakking van groene leem met een klein beetje mierikswortel op je voorhoofd en bijholte laat het slijm weer lekker lopen. Maar let wel op, de mierikswortel is niet fijn voor je huid dus de pakking laat je zitten zolang het prettig is.
Bij oorpijn gebruik ik een combinatie van sint-jansolie met plantago-tinctuur. Dit druppel ik in het pijnlijke oor, maar alleen wanneer het trommelvlies intact is. Dus niet bij een loopoor of bij buisjes!. Mijn jongste zoontje heeft trommelvliesbuisjes en kan ik dus niet helpen met de druppels. Voor hem maak ik een uienkompres bij oorpijn. Ik vul een (hydrofiel) washandje met uiensnippers en leg dat op zijn oortje. De ui werkt pijnstillend. Dit werkt ook heel fijn bij keelpijn.
De ui is trouwens sowieso onmisbaar in tijden van griep & verkoudheid. Kauwen op een stukje ui dempt de hoestprikkel en het bekende uitje naast je bed bij verkoudheid helpt echt! De zwavelhoudende verbindingen in de ui werken antiseptisch en zuiveren zo dus de lucht. Uien hebben zal van weerstandverhogende eigenschappen. Standaard op het aanrecht staat een potje honing met uiensnippers om toe te voegen aan de thee zodat we op een makkelijke manier ons voordeel kunnen doen met de heilzame eigenschappen van de ui.
En dan de hoest. Er zijn heel veel kruiden die onze luchtwegen kunnen ondersteunen. Éen daarvan heb ik al eerder genoemd; Smalle weegbree (Plantago lanceolata). Daar wil ik aan toevoegen het longkruid (Pulmonaria Off.). Een geweldig plantje dat al sinds mensenheugenis wordt gebruikt bij aandoeningen aan de luchtwegen. Dankzij een perfecte combinatie van inhoudstoffen (slijmstoffen, kiezelzuur, looistoffen en saponinen) heeft het een beschermende, verzachtende, helende en versterkende werking op de luchtwegen. Longkruid gebruik je als thee of als tinctuur.
Er zijn nog veel meer kruiden die ik hier zou kunnen noemen, maar dan wordt het wel een heel lang verhaal. Wat ik nog wel wil toevoegen aan mijn verhaal is haverslijm. Haverslijm is heel fijn voor kleine kinderen met een slijmerige hoest. Veel kruiden zijn niet geschikt voor de allerkleinste, haverslijm wel. Je maakt het in een handomdraai: Neem water en wat havermout en breng het aan de kook. Laat 1 minuutje koken en zet het mengsel dan in de koelkast. Na 12 uur zie je een dikke slijmlaag op het mengsel drijven. Dit is het haverslijm. Neem gedurende de dag telkens een eetlepel van het slijm. Het werkt ongeveer zo: Receptoren (een soort antennes/ontvangers) die gevoelig zijn voor slijmstoffen bevinden zich in de maag. Ze detecteren het haverslijm en zenden een signaaltje naar de slijmvliezen in onder andere de luchtwegen om meer slijm te produceren. Ik hoor je denken, meer slijm?? Ik heb al zoveel slijm?! Toch helpt het 😉 Het nieuwe slijm verdunt namelijk het vastzittende slijm (wat misschien ook vermengt is met pus van een eventuele ontsteking) en helpt op deze manier bij het ophoesten. Dit is trouwens niet alleen fijn voor kinderen, maar natuurlijk ook voor volwassenen.
Mocht je een persoonlijk advies nodig hebben, of je hebt vragen. Mail me dan gerust.